VSSM reaches out to the flood ravaged Bharathari families of Bhoyan….

Bharthari Pravinbhai from Bhoyan village
recieving the reliefkit from VSSM

Bhoyan village is situated 3 kilometres from the town of Deesa.  On the banks of a lake in Bhoyan village stayed 10 Bharthari families. Their homes made of old sarees and the likes. Sarees that are given away to these families by their hosts  when they sing lullabies to welcome the newborns. The Bharthari women do not wear saree intact their attire is absolutely different so the sarees are used in protecting the family from natural elements. Whatever little protection it provides!! 

Bharthari Pratapbhai from Bhoyan village
recieving the reliefkit from VSSM

At times during monsoon when the lake overflew during monsoon the families did bear the burnt but the  monsoon this year has been furious in the districts of Patan and Banskantha in Northen Gujarat. It was wild and absolutely unexpected.  The lake on the banks of which the families stayed overflowed. 

Bharthari Mukeshbhai from Bhoyan village
recieving the reliefkit from VSSM

Until 29th of July there were no news of these Bharthari families. All communication services to the region had been lost. VSSM’s Ishwarbhai decided to set to in search of these families. He began walking on the  Palnpur-Bhuj railway tracks passing half a kilometre from Bhoyan. He reached the outskirts of the village but all he could see was water every where. Ishwarbhai was taken aback by the prevailing conditions, distressed he contacted the Deesa Mamlatdar office and shared the his concern for the families. Here he gout to know that Bhoyan is still better with just water logging but situation in other villages like Kudam Dama, Nani, Zerda, Bhadra, Ramun, Ramsan etc is dangerous. All the relief teams by the government have been sent there to save lives.  Ishwarbhai  kept visitign Bhoyan daily. on 1st he could access the area where the settlement was but there still was water all around. The makeshift houses were nowhere to be seen. He asked people around but no one was aware of where the families where. Everyone was suffering so who would care for the other!!

Bharthari Maniben from Bhoyan village
recieving the reliefkit from VSSM

The families were found at the place where one Bharthari family was living. The place was on higher grounds and all these families had sought refuge there. When Ishwarbhai reached them the scene was very emotional. Everyone was overwhelmed by the gravity of natural disaster that had struck them. Ishwarbhai gave them whatever he had along and asked them to be strong, gave the family elders a hight hug to assure that VSSM was with them. 

The rescue and relief teams of government had not reached  the place where the Bharthari families lived, VSSM was the first to reach them. They were all hungry and scared, children were crying and there was pain written on their faces. 

Bharthari Jayantibhai from Bhoyan village
recieving the reliefkit from VSSM

Ishwarbhai returned back to Mamlatdar’s office and explained the situation to him. Food packets made of Sukhdi, boondi, namkeen, biscuits etc. whatever he found at the relief office he loaded it in a rented vehicle and brought it to the Bharthari families. Later the relief kits of VSSM consisting of vessels, tarpaulin, good grains etc reached these families.

Bharthari Dilipbhai from Bhoyan village
recieving the reliefkit from VSSM

The hungry families could finally make khichdi from the given grains. When we reached the settlement all they had to say was, “ Ben, this is too much too handle. No one except the organisation is bothered for our safety and welfare. No one helped us.” How and what should I tell these families?? The government does not consider you to be poor, you have been leading nomadic lives for the past several centuries but you are considered to be a Nomad?? You stand no chance to earn benefits from government welfare schemes, you cannot get a plot to build a home and stop living like this, under a sheer saree!! What answer do I give them!!

Bharthari Shantaben from Bhoyan village
recieving the reliefkit from VSSM

Leelaben, a widowed women staying alone in the settlement. When there was a chance she refused to apply for a residential plot saying, “Where am I going to live long, if I don’t take the plot someone else  who is in need more that me can benefit. Such grace and wisdom. And today she asked others of the community to request us to give her the relief kit. She has ever taken grains on ration card, she refused to take the allotted plot and no one else reaches her to help. Is this how we reward age and wisdom???

નિસર્ગનાં કોપનો હોગ બનેલા ભોયણગામના ભરથરી પરિવારોને vssm એ મદદ પહોચાડી

ડીસા તાલુકાનું ભોયણ ગામ ડીસા થી ત્રણેક કિ.મી. દૂર આવ્યું છે. ભોયણ ગામનાં તળાવની પાળે વિચરતી જાતિનાં દસ ભરથરી પરિવારો વર્ષોથી સાડીના ઝૂંપડા બાંધીને રહે. મૂળ રાવણહ્થ્થો લઈને માંગવા જાય એ વખતે લોકો સાડી આપે જેનો ઉપયોગ તેઓ પોતાનું છાપરું બનાવવા કરે. જે ચોમાસે ભોયણનું  તળાવ છલકાય એ વખતે ભરથરી પરિવારના ઝૂંપડા પાણીમાં ડૂબે. પરંતુ આ વખતનું ચોમાસું કાંઇક જુદું જ હતું. તા.૨૭મી જુલાઈનાં રોજ ગામ તળાવ ભરાયું. અનરાધાર વર્ષા ચાલુ જ હતી. 

તા. ૨૯મી સુધી આ સમુદાયનાં કાંઈ વાવડ ન હતા. વાસ્તવમાં તા. ૨૭મી થી જ સંપર્ક યંત્રણા ખોરવાઈ ગઈ હતી. ભોયણગામથી અડધો કિ.મી. દૂર પાલનપુર થી કચ્છ-ભૂજ જતી બ્રોડગેજ લાઈન પસાર થાય. આ પરિવારોના કોઈ વાવડ ના મળતા vssmના કાર્યકર શ્રી ઈશ્વરભાઈ રેલ્વેલાઈન પર પાટે પાટે ગામનાં સીમાડે પહોંચ્યા. પણ હકીકતમાં નીચે જળબંબાકાર અને ઊપર આભ જ્યાં જુઓ ત્યાં પાણીજ પાણી. એટેલે નિરાશ હૈયે ડીસા આવી મામલતદાર કચેરીમાં સમાચાર
જણાવ્યા. કચેરીમાં જાણવા મળ્યું કે, ભોયણમાં કેવળ પાણી જ ભરાયા છે પણ અન્ય ગામો કુડા, દામા, નાણી, ઝેરડા, ભાદરા, રમુણ, રામસણ, વગેરે ગામોમાં પરિસ્થિતિ અત્યંત ભયજનક છે. વહીવટી તંત્રની સર્વ ટીમો ત્યાં જાનમાલ બચાવવાની કામગીરીમાં વ્યસ્ત છે. ઈશ્વરભાઈ રોજ ભોયણ જઈ પાછા ફરતા. આખરે તા. ૧ ઓગષ્ટનાં રોજ વસાહત સ્થળે પહોંચ્યા. ચોમેર પાણી ભરાયેલાં હતા. કાચા ઝૂંપડાઓ દેખાતા ન
હતા. પાસેના રહીશોને પૂછતાં તેઓને આ અંગેની
કોઈ જાણકારી ન હતી. આસપાસ સહુકોઈ પોતપોતાનો જીવ બચાવવાનાં પ્રયાસમાં બીજાનું ધ્યાન કોણ રાખે?

ભોયણમાં એક ઊંચાંણવાળા ભાગમાં રહેતાં એક ભરથરી પરિવારને ત્યાં સહુએ આશ્રય લીધો હતો. ઈશ્વરભાઈ ત્યાં પહોંચતાંજ પરિવારોનાં આક્રંદમાં બીજું કાંઈ કહેવાની જરૂર જ ન હતી. સાથે લઇ ગઈ હતા એ સહાય તેમને આપી. હિંમત રાખવા જણાવ્યું અને અમે તમારી સાથે છીએ એ જણાવવાં પરિવારનાં મોભીઓને  ઈશ્વરભાઈ ભેટી પડ્યા.

તળાવ તરફ વહીવટીતંત્રની સહાય પહોંચી ન હતી. કોઈપણ સહાય ટુકડી ત્યાં આવી ન હતી. પણ vssm આ ભરથરી પરિવારોની મદદે સહું પહેલાં પહોંચ્યું હતું. ડૂસકાં ખાતા, રડમશ ચહેરે છ દિવસથી ભૂખ્યાં રહી પસાર કર્યાની વેદના, સર્વસ્વ નાશ પામ્યાની અંતરવેદના તેમનાં ચહેરા પર હતી.

ઈશ્વરભાઈએ મામલતદાર કચેરીમાં જઈ પરિસ્થિતિ વર્ણવતા ત્યાં આવેલી તાજી સુખડી,
બુંદીના પેકેટ સેવ, પાર્લે બિસ્કીટ વગેરે મળ્યા જે લઈને વાહન ભાડે કરી ભોયણ ભરથરી પરિવારોને આપ્યું. બે-ત્રણ દિવસ ચાલે એટલી ખાધ સામગ્રી આપી. પણ આ પરિવારોને થોડાં વાસણો, તાડપત્રી અને અનાજની જરૂર હતી. એ જરૂરીયાત પણ વિએસએસએમ દ્વારા પૂરી કરવામાં આવી.

vssmમાંથી આપેલી રાહત સામગ્રી લઈને ૩ વાગે ખીચડી રાંધી આ પરિવારો જમ્યા. એમની વસાહતમાં જયારે પહોચી ત્યારે એક જ વાત સૌ કહેતાં હતાં. “ બહેન હવે નહિ ખમી શકીએ આ
અવતારમાંથી ઉગારો. સંસ્થા સિવાય કોઈ અમને મદદ કરવાનું નથી.” શુ જવાબ આપું.. મારા હાથમાં ક્યાં કશું છે જ. સરકાર આવી સ્થિતિમાં રહેતાં ભરથરી પરિવારોને વિચરતી ગણતી નથી એટલે એમને પ્લોટ મળી શકે નહિ. સાડીના ઘરમાં રહે છે જ્યાં ટાઢ કે તડકો રોકાતો નથી છતાં એ BPL યાદીમાં પણ નથી.. શુ કરવાનું?

ભોયણનાં ભરથરી સમુદાયનાં લીલાબહેન ભરથરી જેઓ એકલાં જ રહે છે. આ વિધવા મહિલાએ રહેણાંકના પ્લોટ માટેની અરજી કરવાની
જ ના પાડી હતી. ‘મારે હવે કેટલું જીવવાનું. હું નહિ લઉં તો કોઈક બીજાને કામ આવશે’ આવી એક સ્વમાની મહિલા રાજ્યનું ઋણ ઈચ્છતાં ન હતા. પણ આ વખતે તે આવ્યા અને આવીને પાસે ઊભેલા યુવાને કહ્યું – “ બહેનને કહો મને થોડા દાણા આપે અને તાડપત્રી આપે. “ ક્યારેય રેશનકાર્ડનું અનાજ નહિ લેવા જનાર ફાળવેલ પ્લોટ લેવાનો ઇનકાર કરનાર મહિલા નિસર્ગનાં કોપ આગળ યાચના કરી રહ્યા હતા.